Bệnh ung thư – Tổng quan từ nguyên nhân đến phương pháp điều trị hiệu quả

Trong những năm gần đây, bệnh ung thư đã và đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của toàn nhân loại. Với sự gia tăng không ngừng của số ca mắc mới, ung thư được ví như “kẻ sát nhân thầm lặng”, len lỏi trong mọi độ tuổi, giới tính và hoàn cảnh sống. 

Cùng với sự tiến bộ vượt bậc của y học hiện đại, việc điều trị ung thư không còn là điều quá xa vời. Bài viết này sẽ mang đến cho bạn một bức tranh toàn diện về bệnh ung thư, từ nguyên nhân hình thành, khả năng điều trị đến những giải pháp y tế tiên tiến nhất hiện nay.

Bệnh Ung thư là gì? Hiểu đúng để không sợ hãi

Ung thư là thuật ngữ dùng để chỉ một nhóm bệnh lý đặc trưng bởi sự phân chia không kiểm soát của các tế bào bất thường trong cơ thể. Những tế bào này không chỉ sinh sôi một cách vô tổ chức mà còn có khả năng xâm lấn các mô lân cận và di căn đến các cơ quan xa hơn thông qua máu hoặc bạch huyết. Chính điều này khiến ung thư trở nên nguy hiểm, bởi nó không chỉ giới hạn trong một vị trí cố định mà có thể phá hủy toàn bộ hệ thống cơ thể nếu không được kiểm soát kịp thời.

Có hàng trăm loại ung thư khác nhau, phân biệt dựa trên nơi khởi phát hoặc loại tế bào bị ảnh hưởng. Một số dạng phổ biến có thể kể đến như ung thư vú ở phụ nữ, ung thư phổi thường gặp ở người hút thuốc lá, ung thư gan do virus viêm gan gây ra, hay ung thư đại trực tràng phổ biến ở những người có chế độ ăn nhiều đạm động vật và ít chất xơ.

Nguyên nhân gây bệnh ung thư: Từ lối sống đến di truyền

Nguyên nhân gây bệnh ung thư không đến từ một yếu tố duy nhất mà là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa môi trường sống, lối sống cá nhân và yếu tố di truyền. Trong một số trường hợp, ung thư có thể bắt nguồn từ những biến đổi trong gen được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đây là lý do vì sao những người có người thân từng mắc ung thư thường có nguy cơ cao hơn.

Ngoài ra, các yếu tố từ môi trường sống cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tiếp xúc lâu dài với chất độc hóa học như amiăng, benzen hay thậm chí là thuốc trừ sâu có thể khiến tế bào cơ thể bị biến đổi gen dẫn đến ung thư. Khói thuốc lá là một trong những tác nhân gây ung thư hàng đầu, không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây hại cho những người xung quanh.

Bên cạnh đó, chế độ ăn uống không lành mạnh, lười vận động, căng thẳng kéo dài, sử dụng rượu bia thường xuyên hay thiếu ngủ triền miên đều góp phần làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho tế bào ung thư phát triển. Một số virus và vi khuẩn cũng được xác định là các nguyên nhân gây bệnh ung thư, chẳng hạn như virus HPV gây ung thư cổ tử cung, virus viêm gan B và C dẫn đến ung thư gan, hay vi khuẩn H.Pylori có liên quan đến ung thư dạ dày.

Ung thư có chữa được không? 

Một trong những câu hỏi khiến nhiều người hoang mang và lo lắng nhất là: “Ung thư có chữa được không?“. Thực tế, câu trả lời không hoàn toàn là “có” hay “không” mà phụ thuộc rất lớn vào thời điểm phát hiện bệnh và phương pháp điều trị được lựa chọn. Với các trường hợp phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu, cơ hội điều trị khỏi bệnh là rất cao, thậm chí có thể đạt trên 90% đối với một số loại ung thư. Ngược lại, nếu ung thư được phát hiện khi đã di căn hoặc ở giai đoạn muộn, việc chữa trị sẽ trở nên phức tạp và chủ yếu nhằm kiểm soát triệu chứng, kéo dài sự sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, với sự phát triển không ngừng của y học hiện đại, ngày càng có nhiều phương pháp điều trị tiên tiến giúp nâng cao tỷ lệ sống sót và mang lại hy vọng cho người bệnh. Điều quan trọng là phải hiểu rằng ung thư không phải là bản án tử hình. Việc tầm soát định kỳ, phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể thay đổi hoàn toàn tiên lượng bệnh.

Cách điều trị bệnh ung thư như thế nào?

Cách điều trị bệnh ung thư hiện nay đã có nhiều tiến bộ vượt bậc nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ của y học hiện đại. Tùy vào loại ung thư, giai đoạn phát hiện bệnh, thể trạng bệnh nhân và vị trí khối u, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhằm mang lại hiệu quả cao nhất. Một trong những phương pháp điều trị phổ biến nhất là phẫu thuật, đặc biệt hiệu quả với những trường hợp phát hiện sớm khi khối u vẫn còn giới hạn tại chỗ. Phẫu thuật có thể loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng.

Bên cạnh đó, xạ trị cũng là một trong những lựa chọn quan trọng trong cách điều trị bệnh ung thư. Phương pháp này sử dụng tia phóng xạ năng lượng cao để tiêu diệt hoặc thu nhỏ tế bào ung thư mà không cần phẫu thuật. Xạ trị thường được sử dụng kết hợp với phẫu thuật hoặc hóa trị để tăng hiệu quả điều trị, đặc biệt trong các trường hợp ung thư vùng đầu – cổ, phổi hoặc tử cung.

Hóa trị, hay còn gọi là điều trị bằng thuốc hóa học, được áp dụng khi ung thư đã lan rộng hoặc không thể can thiệp bằng phẫu thuật. Hóa trị giúp tiêu diệt tế bào ung thư trong toàn bộ cơ thể, nhưng cũng đi kèm với nhiều tác dụng phụ như rụng tóc, buồn nôn, mệt mỏi. Tuy vậy, công nghệ mới ngày nay đã phát triển các loại thuốc nhắm trúng đích, giúp giảm tác dụng phụ đáng kể.

Ngoài ra, liệu pháp miễn dịch đang ngày càng được quan tâm trong điều trị ung thư hiện đại. Phương pháp này kích thích hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư. Cùng với đó, liệu pháp nhắm mục tiêu – sử dụng thuốc tác động trực tiếp vào các phân tử giúp tế bào ung thư phát triển – cũng mang lại kết quả khả quan.

Tóm lại, cách điều trị bệnh ung thư ngày nay không còn là một hướng đi duy nhất mà là sự kết hợp giữa nhiều phương pháp, tùy thuộc vào từng bệnh nhân. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách chính là yếu tố then chốt quyết định cơ hội sống còn.

Phòng ngừa ung thư như thế nào? 

Tuy ung thư có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng phần lớn các trường hợp hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu có sự chủ động từ sớm. Việc không hút thuốc, hạn chế sử dụng rượu bia, duy trì cân nặng hợp lý và rèn luyện thể lực đều đặn là những nền tảng cơ bản. Bên cạnh đó, cần xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng, tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn.

Khám sức khỏe định kỳ và thực hiện các xét nghiệm tầm soát ung thư theo khuyến cáo của bác sĩ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, khi khả năng điều trị hiệu quả còn cao. Với phụ nữ, việc tiêm phòng HPV và thực hiện xét nghiệm Pap smear định kỳ giúp giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung. Nam giới cũng nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt hoặc ung thư đại trực tràng theo độ tuổi.

Hướng dẫn tầm soát ung thư theo độ tuổi: Chủ động phòng ngừa là cách điều trị sớm nhất

Tầm soát ung thư không chỉ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm – khi khả năng điều trị hiệu quả cao nhất, mà còn là bước quan trọng giúp người bệnh yên tâm hơn trong việc theo dõi và bảo vệ sức khỏe lâu dài. Dưới đây là những khuyến nghị tầm soát ung thư theo từng nhóm tuổi mà bạn nên lưu tâm.

Từ 20 đến 29 tuổi

Bệnh lý cũng tăng nhẹ. Nữ giới nên tiếp tục thực hiện Pap smear định kỳ, kết hợp xét nghiệm HPV mỗi 5 năm. Ngoài ra, nếu có yếu tố nguy cơ, có thể bắt đầu chụp nhũ ảnh sớm để phát hiện ung thư vú.

Nam giới nên kiểm tra sức khỏe tổng quát định kỳ và lưu ý các biểu hiện bất thường như sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài, đau bụng hoặc tiêu hóa rối loạn để phát hiện sớm các nguy cơ ung thư gan, dạ dày, đại tràng…

Từ 40 đến 49 tuổi

Đây là giai đoạn quan trọng, khi nguy cơ ung thư bắt đầu gia tăng rõ rệt, đặc biệt ở những người có lối sống không lành mạnh.

Phụ nữ nên bắt đầu chụp nhũ ảnh mỗi 1-2 năm để tầm soát ung thư vú, đồng thời tiếp tục thực hiện Pap smear và xét nghiệm HPV. Với những người có tiền sử gia đình bị ung thư vú, nên thực hiện xét nghiệm gen BRCA nếu có chỉ định từ bác sĩ.

Nam giới ở độ tuổi này nên bắt đầu xét nghiệm PSA (kháng nguyên tuyến tiền liệt) nếu có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến tiền liệt, đồng thời nội soi đại tràng lần đầu tiên để phát hiện polyp hoặc dấu hiệu ung thư đại trực tràng sớm.

Cả nam và nữ đều nên siêu âm bụng định kỳ và làm các xét nghiệm chức năng gan để kiểm soát nguy cơ ung thư gan, nhất là nếu có tiền sử viêm gan B, C hoặc uống rượu nhiều năm.

Từ 50 tuổi trở lên

Đây là giai đoạn cần tầm soát ung thư toàn diện, vì nhiều loại ung thư thường xuất hiện hoặc tiến triển rõ rệt sau tuổi 50.

Tất cả nam giới và nữ giới nên nội soi đại trực tràng định kỳ 5 năm một lần (hoặc theo chỉ định cụ thể từ bác sĩ). Phụ nữ tiếp tục chụp nhũ ảnh và xét nghiệm cổ tử cung nếu chưa đủ điều kiện ngưng tầm soát. Với nam giới, xét nghiệm PSA nên duy trì đều đặn hàng năm.

Ung thư phổi cũng là mối nguy đáng lo với người từng hút thuốc trên 20 năm. Tầm soát bằng chụp CT liều thấp (Low-dose CT scan) nên được cân nhắc với đối tượng nguy cơ cao từ 55 tuổi trở lên.

Ngoài ra, cần thực hiện siêu âm tuyến giáp, siêu âm bụng, xét nghiệm AFP (chỉ số ung thư gan) và đánh giá các dấu hiệu mờ nhạt như ho kéo dài, khó tiêu, đầy bụng, chán ăn… để sớm phát hiện những loại ung thư khó nhận biết ở giai đoạn đầu.

Kết luận

Bệnh ung thư là một trong những thách thức lớn nhất đối với y học hiện đại, nhưng không phải là án tử nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Với sự tiến bộ của khoa học, các phương pháp điều trị ngày càng đa dạng và hiệu quả hơn. Việc chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh và trang bị kiến thức đúng đắn sẽ giúp mỗi người nâng cao cơ hội phòng ngừa và vượt qua bệnh ung thư. Hành trình chiến đấu với ung thư cần sự kiên trì, niềm tin và đồng hành từ y học và gia đình.

Hãy theo dõi chúng tôi để cập nhật những tin tức sức khoẻ mới nhất tại:

Fanpage: https://www.facebook.com/setavietnam

Youtube: https://www.youtube.com/@SETAVIETNAM

Tiktok: https://www.tiktok.com/@setavietnam

Công ty cổ phần SETA Clinic Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 2, Tháp A, Toà D2 – đường Giảng võ, TP Hà nội.

Hotline: 0349 65 65 11

Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7: 8:00am – 6:00pm