Hệ miễn dịch: Lá chắn bảo vệ cơ thể và những điều bạn cần biết
24 Tháng 4, 2025
Miễn dịch đặc hiệu là gì? Vai trò quan trọng trong bảo vệ cơ thể
9 Tháng 5, 2025Hệ miễn dịch là một hệ thống phức tạp và tinh vi, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus và tế bào ung thư. Trong hệ thống này, đại thực bào và miễn dịch đặc hiệu đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ cơ thể. Đặc biệt, trong bối cảnh các bệnh lý như carcinôm tế bào gai, hiểu rõ về chức năng của đại thực bào và cơ chế miễn dịch đặc hiệu là điều cần thiết để nâng cao nhận thức và phòng ngừa hiệu quả.
Đại thực bào: Tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể
Đại thực bào là một loại bạch cầu thuộc hệ miễn dịch bẩm sinh, có khả năng thực bào—tức là “ăn” và tiêu diệt các tác nhân lạ như vi khuẩn, virus, tế bào chết hoặc tế bào ung thư. Chúng hiện diện ở hầu hết các mô trong cơ thể và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của môi trường nội bào.
Cơ chế hoạt động của đại thực bào
Khi phát hiện các tác nhân lạ, đại thực bào sử dụng các thụ thể nhận diện mẫu phân tử (PRRs) để nhận biết và gắn kết với chúng. Sau đó, chúng bao vây và tiêu hóa các tác nhân này thông qua quá trình thực bào, đồng thời tiết ra các cytokine gây viêm để thu hút các tế bào miễn dịch khác đến hỗ trợ
Vai trò trong miễn dịch đặc hiệu
Ngoài chức năng trong miễn dịch bẩm sinh, đại thực bào còn đóng vai trò cầu nối với hệ miễn dịch đặc hiệu bằng cách trình diện kháng nguyên cho tế bào T, từ đó kích hoạt phản ứng miễn dịch chuyên biệt chống lại tác nhân gây bệnh.
Miễn dịch đặc hiệu là gì?
Miễn dịch đặc hiệu, hay còn gọi là miễn dịch thu được, là cơ chế bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh thông qua việc nhận diện và phản ứng một cách chuyên biệt. Khác với miễn dịch bẩm sinh, miễn dịch đặc hiệu có khả năng ghi nhớ và phản ứng mạnh mẽ hơn khi gặp lại cùng một tác nhân.
Thành phần chính của miễn dịch đặc hiệu
Tế bào lympho B: Sản xuất kháng thể để trung hòa và loại bỏ tác nhân gây bệnh.
Tế bào lympho T: Gồm tế bào T hỗ trợ (CD4+) và tế bào T gây độc (CD8+), giúp điều hòa và tiêu diệt các tế bào nhiễm bệnh.
Cơ chế hoạt động
Khi một tác nhân lạ xâm nhập, các tế bào trình diện kháng nguyên như đại thực bào sẽ xử lý và trình diện kháng nguyên cho tế bào T. Tế bào T sau đó kích hoạt tế bào B sản xuất kháng thể, đồng thời tiêu diệt các tế bào nhiễm bệnh. Sau khi loại bỏ tác nhân gây bệnh, một số tế bào T và B sẽ trở thành tế bào nhớ, giúp cơ thể phản ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn nếu gặp lại cùng một tác nhân trong tương lai.
Xem thêm: Liệu Pháp Tế Bào T: Bước Đột Phá Trong Điều Trị Ung Thư
Carcinôm tế bào gai: Mối liên hệ với hệ miễn dịch
Carcinôm tế bào gai là một loại ung thư da phổ biến, phát triển từ các tế bào gai trong lớp biểu bì. Nguyên nhân chính thường liên quan đến tiếp xúc lâu dài với tia UV từ ánh nắng mặt trời hoặc đèn tanning.
Đặc điểm và triệu chứng
Bệnh thường xuất hiện dưới dạng các vết loét không lành, mảng đỏ, hoặc nốt sần trên da, đặc biệt ở những vùng tiếp xúc nhiều với ánh nắng như mặt, tai, cổ và tay. Nếu không được điều trị kịp thời, carcinôm tế bào gai có thể xâm lấn sâu và lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
Vai trò của hệ miễn dịch trong phòng ngừa và điều trị
Hệ miễn dịch, đặc biệt là đại thực bào và miễn dịch đặc hiệu, đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và tiêu diệt các tế bào ung thư ngay từ giai đoạn đầu. Tuy nhiên, một số tế bào ung thư có khả năng “lẩn tránh” hệ miễn dịch bằng cách ức chế hoạt động của các tế bào miễn dịch hoặc tạo ra môi trường vi mô bất lợi cho phản ứng miễn dịch. Do đó, việc tăng cường hệ miễn dịch thông qua lối sống lành mạnh, dinh dưỡng hợp lý và kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất cần thiết.
Tìm hiểu thêm: Cách Tế Bào Ung Thư Di Căn Trong Cơ Thể
Kết luận
Hiểu rõ về vai trò của đại thực bào và miễn dịch đặc hiệu giúp chúng ta nhận thức được tầm quan trọng của hệ miễn dịch trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh, bao gồm cả ung thư như carcinôm tế bào gai. Việc duy trì một hệ miễn dịch khỏe mạnh thông qua chế độ ăn uống cân đối, luyện tập thể dục đều đặn và kiểm tra sức khỏe định kỳ là những bước quan trọng trong việc phòng ngừa và phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm.
Hãy theo dõi chúng tôi để cập nhật những tin tức sức khoẻ mới nhất tại:
SETA Việt Nam
📍 Địa chỉ: Tầng 2, Tháp A, Toà D2 – đường Giảng Võ, TP Hà Nội.
📞 Hotline: 0349 65 65 11
🕗 Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7: 8:00am – 6:00pm
