Tế Bào Lympho B: Nhà máy sản xuất kháng thể

Trong hệ thống phòng thủ phức tạp của cơ thể, tế bào lympho B đóng vai trò như những “chiến binh” thầm lặng nhưng vô cùng quan trọng. Chúng là một phần không thể thiếu của hệ miễn dịch thích ứng, chịu trách nhiệm sản xuất ra các kháng thể đặc hiệu để chống lại vô số tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. 

Tế Bào Lympho B Là Gì?

Tế bào lympho B, hay còn gọi là tế bào B, là một loại tế bào bạch cầu lympho, một trong hai dòng tế bào lympho chính của hệ miễn dịch thích ứng (dòng còn lại là tế bào lympho T). 

Chức năng chính của tế bào B là sản xuất và tiết ra các protein đặc biệt gọi là kháng thể (immunoglobulin). Các kháng thể này có khả năng nhận diện và gắn kết một cách đặc hiệu với các kháng nguyên (những phân tử lạ xâm nhập vào cơ thể, chẳng hạn như protein trên bề mặt vi khuẩn, virus, hoặc tế bào ung thư). Sự gắn kết này giúp trung hòa tác nhân gây bệnh, đánh dấu chúng để các tế bào miễn dịch khác tiêu diệt, hoặc kích hoạt các phản ứng miễn dịch khác.

Nguồn Gốc và Quá Trình Biệt Hóa Của Tế Bào Lympho B:

Tất cả các tế bào máu, bao gồm cả tế bào lympho B, đều có nguồn gốc từ các tế bào gốc tạo máu đa năng (hematopoietic stem cells) trong tủy xương. Quá trình phát triển và biệt hóa của tế bào lympho B là một hành trình phức tạp và được kiểm soát chặt chẽ, diễn ra chủ yếu trong tủy xương (ở người lớn) và một phần nhỏ ở các hạch bạch huyết thứ phát.

Sau khi gặp kháng nguyên và được kích hoạt bởi tế bào T hỗ trợ (helper T cell), tế bào B trưởng thành có thể biệt hóa thành hai loại tế bào chính:

• Tế bào B nhớ (Memory B cell): Đây là những tế bào “ghi nhớ” kháng nguyên đã từng xâm nhập. Khi gặp lại kháng nguyên đó trong tương lai, chúng sẽ nhanh chóng được kích hoạt và biệt hóa thành tế bào sản xuất kháng thể, tạo ra phản ứng miễn dịch thứ phát mạnh mẽ và nhanh chóng hơn, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tái nhiễm.
• Tế bào plasma (Plasma cell): Đây là những “nhà máy” sản xuất kháng thể chuyên biệt. Chúng có khả năng tiết ra một lượng lớn kháng thể đặc hiệu vào máu và các dịch cơ thể để trung hòa và loại bỏ tác nhân gây bệnh.

Vai Trò Quan Trọng Của Tế Bào Lympho B Đối Với Sức Khỏe Con Người:

Tế bào lympho B đóng vai trò then chốt trong hệ miễn dịch dịch thể, thực hiện chức năng chính là sản xuất kháng thể để chống lại các tác nhân gây bệnh (kháng nguyên). Dưới đây là những điểm chính về vai trò của tế bào lympho B:

Phát hiện và nhận diện kháng nguyên: Tế bào lympho B có khả năng nhận diện các kháng nguyên lạ xâm nhập vào cơ thể.

Sản xuất kháng thể: Khi nhận diện kháng nguyên, tế bào lympho B sẽ biệt hóa thành tế bào plasma và sản xuất kháng thể. Kháng thể là các protein đặc hiệu, có khả năng gắn kết với kháng nguyên và vô hiệu hóa chúng.

Các loại kháng thể (immunoglobulin): 

• IgG: Phát hiện vi khuẩn, giúp các tế bào khác nhận diện và tiêu diệt chúng.
• IgM: Loại bỏ vi khuẩn khỏi cơ thể.
• IgE: Ngăn chặn ký sinh trùng và gây ra các phản ứng dị ứng.
• IgA: Có mặt trong các chất dịch cơ thể, bảo vệ các “lối vào” như đường hô hấp và đường tiêu hóa.
• IgD: Tham gia vào việc kích hoạt tế bào lympho B, xây dựng phản ứng miễn dịch.

Hỗ trợ tiêu diệt kháng nguyên: Kháng thể do tế bào lympho B sản xuất không trực  tiếp tiêu diệt kháng nguyên. Chúng đánh dấu kháng nguyên và thu hút các tế bào miễn dịch khác, như thực bào, đến tiêu diệt chúng. Tóm lại, tế bào lympho B đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh thông qua việc sản xuất kháng thể.

Khi Nào Cần Xét Nghiệm Tế Bào Lympho B?

Xét nghiệm tế bào lympho B thường được thực hiện trong các trường hợp sau:

• Nghi ngờ các rối loạn hệ thống miễn dịch: Khi có các triệu chứng gợi ý suy giảm miễn dịch hoặc các bệnh lý ác tính của hệ bạch huyết.
• Đánh giá số lượng và chức năng tế bào B: Xét nghiệm có thể đo lường tổng số lượng tế bào B, các phân nhóm tế bào B khác nhau (ví dụ: tế bào B nhớ, tế bào plasma), và đánh giá khả năng sản xuất kháng thể của chúng.
• Chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý ác tính dòng tế bào B: Các bệnh như u lympho tế bào B (B-cell lymphomas) và bệnh bạch cầu dòng lympho mạn tính (Chronic Lymphocytic Leukemia – CLL). Xét nghiệm tế bào B giúp xác định loại bệnh, giai đoạn và theo dõi đáp ứng điều trị.

Đánh giá hiệu quả điều trị: Trong một số liệu pháp điều trị nhắm mục tiêu vào tế bào B (ví dụ: liệu pháp kháng thể đơn dòng), xét nghiệm tế bào B được sử dụng để theo dõi sự thay đổi số lượng tế bào B và đánh giá hiệu quả của thuốc.

Hãy theo dõi chúng tôi để cập nhật những tin tức sức khoẻ mới nhất tại:

SETA Việt Nam

Fanpage: https://www.facebook.com/setavietnam

Youtube: https://www.youtube.com/@SETAVIETNAM

Tiktok: https://www.tiktok.com/@setavietnam

Địa chỉ: Tầng 2, Tháp A, Toà D2 – đường Giảng võ, TP Hà nội.

Hotline: 0349 65 65 11

Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7: 8:00am – 6:00pm